Beloning tijdens trainen, veel meer dan een snack.
Tijdens het trainen van honden wordt er in de positieve manier van trainen gebruikt gemaakt van een beloning. Maar wat is nu de beste beloning voor jouw hond? Zijn er verschillende manieren? Of is het steeds met een snack? Kom meer te weten hierover in volgende blogpost.

Welke manieren van belonen zijn er?
Trainingssnack / snoep
De meeste mensen die kennen deze manier wel. Vaak wordt er in de hondenschool gezegd bij aanmelding om snoep mee te brengen naar de training als beloning. Maar is dit altijd de beste keuze?
Honden zijn opportunisten, ze werken voor hetgeen het meeste opbrengt. Vaak ga je zien dat je hond heel graag een snoepje aanneemt. Voedsel is namelijk ook een primaire behoefte. Dit hebben ze nodig om te kunnen overleven.
Het is dus niet abnormaal dat de meeste honden klaarblijkelijk willen werken voor snacks (of voor hun eigen voeding).
Nu is de vraag: “Ziet jouw hond dit als beloning?”
Enkele voorbeelden om het duidelijker te maken.
- Mevrouw X komt trainen met haar hond Y en heeft Y geen eten gegeven voor de training. Ze wil trainen met de voeding van Y. Is dit voor de hond in deze situatie een beloning?
In deze situatie zou ik zeggen van niet. Als Y honger heeft gaat hij bijna alles willen doen om zijn voeding te kunnen krijgen. Y zal het op dat moment niet aannemen als beloning. - Mr. P komt naar de training met zijn labrador Z die voor de training reeds gegeten heeft. Mr. P verkiest om te werken met droge snacks. Is dit een beloning voor Z?
Dit is een speciale situatie. Het is namelijk zo dat labradors een genetische afwijking hebben waardoor ze geen of weinig verzadigingsgevoel hebben. Ze kunnen dus de ganse dag door eten.
Wat niet wil zeggen dat Z het niet als beloning kan aanzien. - Mevr. L komt trainen met haar pup O. Ze traint met gewone trainingssnoepjes en daar doet O alles voor. Ze zou zelfs bij in de zak van de beloningen kruipen om het volgende te nemen. Is dit een beloning voor O?
Hier is het vrij duidelijk dat O heel graag voor snoep werkt. Ze wordt helemaal zot als mevr. L ook maar iets eetbaars in haar hand heeft. - Mr. V komt een privé training doen met zijn buitenlands hondje S. Het hondje is al een tijdje bij mr. de trainingen gaan goed. Mr. V zou graag met snoep willen werken maar S weigert alles van snoep aan te nemen. Tijdens de vorige les hebben we geprobeerd om S te verleiden met sterk geurende, malse trainingssnoep en die wou S wel aannemen. Is dit een beloning voor S?
Hier zien we al een verschil optreden waar ik het verder in de blog over ga hebben. De “gewone” snacks weigert S aan te nemen. Maar als we met heel smakelijke, sterk geurende snacks komen lukt het wel. Dus je zou kunnen stellen dat dit wel een beloning is voor S. Maar is dit zo…
Elke situatie is anders en elke hond is anders. Het is niet omdat je hond het snoepje aanneemt dat hij/zij het ook als beloning aanziet.
“Honden die honger hebben zijn niet trainbaar!”
- In voorbeeld 1 is het vrij duidelijk dat een hond die honger heeft het eten gaat aannemen vanuit die honger en niet vanuit een “beloning”. Hun primaire behoefte moet eerst vervuld zijn alvorens ze aan iets anders kunnen denken.
- Voorbeeld 2: Ras specifiek. Sommige rassen kunnen blijven eten, andere rassen zijn heel slechte eters. Bij de rassen die heel slechte eters zijn kan het een oplossing zijn om over te schakelen naar een andere manier van belonen.
- Voorbeeld 3: Er zijn honden die echt wel zot zijn van snacks en die het ook echt wel zien als beloning. Dan kan je nog gaan zien welke beloningen je neemt om hun gewicht op peil te houden.
Over het algemeen zijn de meeste pups wel zot op snacks. - Voorbeeld 4: Er kunnen verschillende redenen zijn waarom deze hond geen snacks wil aannemen.
Mss zijn de snacks zijn smaak niet? En moet je op zoek naar andere snacks (dit is ook gebeurd en dan ging het wel).
Een andere reden, en die zie ik veel bij buitenlandse honden en honden uit het asiel, kan stress zijn. Honden die in stress zitten zijn ook niet in staat om iets van voedsel aan te nemen. In hun lichaam is het belangrijkste om te overleven (primaire behoefte)
Zoals je kan zien zijn er veel redenen waarom je hond al dan niet snoep of snacks als beloning kan zien. Ik heb er hier nog maar een paar meegegeven.
Is je hond wel zot van snacks en wil je graag weten welke je het best gebruikt? Het aanbod op de markt is zo overweldigend dat ik snap dat jullie de bomen door het bos niet meer zien.
Ik heb een paar regels waar ik zelf naar kijk:
- Natuurlijk
- Geen kleurstoffen
- Geen smaakstoffen
- Duidelijke vermelding van de ingrediënten
- Vetgehalte (in sommige situaties heel belangrijk, onder de 10% is heel goed voor gewichtsbehoud)
In mijn webshop staan verschillende natuurlijke beloningssnacks die voldoen aan deze criteria.

Je kan en mag natuurlijk ook altijd werken met hun voeding. Geef je hond wel wat eten voor je een training opstart.
Niet elke beloning heeft dezelfde waarde voor je hond. Hoewel honden niet zoveel smaakpapillen hebben als ons, hebben ze toch een voorkeur. Hoe kan je nu achter de voorkeur van je hond komen?
Een paar jaar geleden op een congres heb ik een document ontvangen dat hierbij kan helpen. Het document wordt gebruikt bij trainers die wilde dieren trainen, ook om hun voorkeur te bepalen.
Download het document hier en ga op zoek naar de voorkeur van je hond.
Hoe ga je te werk met dit document?
- Je neemt 4 verschillende snacks waar je van denkt dat je hond die wel lekker vindt.
- Die vul je bovenaan in achter de cijfers 1 tot 4.
- Halverwege de pagina zie je al de mogelijke combinaties staan die je kan doen. Neem voor de eerste (1-2) een snoepje van smaak 1 in je linkerhand en een snoepje van smaak 2 in je rechterhand.
- Vraag aan iemand om je hond even vast te houden op een afstand (of geef je hond het commando om te blijven zitten)
- Leg beide snoepjes op de grond en dek ze af. Houd je handen wel wat uit elkaar.
- Doe je handen weg en laat je hond komen.
- Het eerste snoepje dat hij neemt is zijn voorkeur. Deze noteer je op het papier naast de nummer van het snoepje.
- Vervolledig nu de andere combinaties.
- Op het einde tel je bij elk snoepje hoeveel keer je hond dat snoepje als zijn voorkeur heeft aangeduid.
Na deze test kan je een top 4 van snoep opmaken voor je hond. Net zoals bij de mens kan het wel zijn dat je hond de ene dag meer voorkeur heeft voor het ene dan voor het andere. Heel grote verschillen zal je normaal niet echt zien. Hetgeen op plaats 4 staat zal niet ineens op plaats 1 komen.
Hoe kan je dit nu gebruiken tijdens de training?
Als je de voorkeur bepaalt hebt, heb je de eerste stap al gezet.
Ik werk zelf met verschillende snoep tijdens mijn trainingen. Aan de hand van de test weet ik welke beloningen een hogere waarde hebben dan andere.
Nu kan je op 2 manieren gaan werken met hetgeen uit de test gekomen is.
Variatie
Er zijn honden die vrij vlug uitgekeken zijn op die ene snack die ze telkens krijgen. Hier kan het handig zijn om de snacks die uit de test komen te mengen en zo in je voedertasje te doen.
Zo weet jij en de hond niet welke beloning er uit gaat komen. Dit houd de hond scherp en wil hij blijven werken voor die “jackpot” die kan komen.
Opbouwen van waarde
In het begin van de les kan je starten met de snacks die een lage waarde hebben. De honden zijn nog fris, willen werken en zijn heel enthousiast.
Naarmate de oefeningen moeilijker worden kan je andere beloningen gaan gebruiken. Snacks die hogere waarden hebben voor de hond kunnen net dat ietsje meer enthousiasme opwekken om die ene oefening toch gedaan te krijgen.
Er zijn ook oefeningen waar het handig is om te belonen met een hoge waarde. Bv. de “recall-” oefening (het oproepen) wordt steeds beloont. Ik raad de mensen steeds aan om hiervoor een hogere waarde van snack te gebruiken. Hierdoor zal de hond meer moeite willen doen en enthousiaster zijn.
Er kan dus op deze manier gespeeld worden met de waarde van de beloning. Als een oefening al routine geworden is en je wil deze af en toe toch belonen, neem dan een snack van mindere waarde. Wil je je hond een nieuwe oefening aanleren die wel wat doorzetting vraagt en wat meer moeite? Neem dan een snack van hogere waarde.
Bij de eerste manier kan je alles bij elkaar gooien en zo meenemen. Bij de tweede manier houd je al de verschillende beloningen apart. Van hieruit kan je natuurlijk ook werken zoals de eerste manier.
Welke het beste werkt, is vooral testen en zoeken naar wat het beste werkt voor jouw hond.
Speelgoed
Heeft je hond echt geen interesse in snoep/snacks/voedsel tijdens het trainen?
Dan is speelgoed nog wel een goede manier om te belonen.
Hert principe werkt hetzelfde als bij snacks. De hond doet iets goed en je beloont hem/haar ervoor. Nu enkel met een speeltje.
Werken met een speeltje is een hele leuke manier om te belonen maar vergt wel wat training. Voor de meeste mensen is het makkelijker om gewoon een snack te geven. Snap ik, maar niet elke hond is voedselgemotiveerd.
Als je met je hond speelt, probeer dan het natuurlijke jachtinstinct van je hond aan te wakkeren. Beweging triggert een hond om in actie te komen. Beweeg je speeltje over de grond en moedig hem/haar aan om achter het speeltje te jagen. Laat ze ook wel op tijd en genoeg winnen.
Tug-of-war (trekspelletjes) vinden ze meestal ook wel geweldig. Laat je hond hier ook regelmatig winnen!

Hoe ga je te werk?
- Zoek een speeltje waar je hond heel graag mee speelt. Het zou makkelijk zijn dat dit een speeltje is dat je zelf ook kan vasthouden en wat je kan wegsteken in je trainingsvest / jas.
- Houd dit speeltje enkel om te belonen. Speel ermee en steek het dan weg. Zo behoud het speeltje zijn waarde.
- Leer het commando “los” heel goed aan. Hieronder meer uitleg hoe je dit kan aanleren.
- Na het tonen van het gewenste gedrag, speel je kort maar intensief met je hond.
- Werk eventueel met een clicker of een clickerwoord (bv. “Yes”) om de beloning aan te kondigen.
Het commando “los”
Met dit commando willen we de hond leren om een speeltje of iets anders los te laten. Dit kan je op verschillende manieren aanleren.
Wisselen voor iets anders
Meest gebruikte methode om dit commando aan te leren is het wisselen. Gebruik hiervoor wel iets dat minstens dezelfde waarde heeft dan hetgeen de hond vast heeft. Als je hond heel zot is van zijn speeltje en je wil wisselen voor een droge koek, dan kan je de uitkomst al wel raden denk ik.
- Wisselen voor een snack is makkelijk als je hond deze snack graag wil hebben. Als je hond het speeltje los laat dan benoem je dit als “los”.
- Je zegt pas het woord “los” als het speeltje wordt los gelaten. (We benoemen nu het gewenste gedrag).
- Wisselen kan ook voor een ander of identiek speeltje. Dit werkt hetzelfde.
- Als je ziet dat dit goed gaat, kan je na een tijdje proberen om het commando “los” te zeggen als de hond het speeltje vast heeft. Heel belangrijk bij deze stap is, houd het speeltje zelf heel stil!
- Laat je hond het los op commando dan weet je hond wat het commando wil zeggen. (Herhaal dit regelmatig en ga voor een reactie op het commando. Meestal probeer ik 5 keer in 5 sessies een goede reactie te hebben)
Speeltje stil houden + commando los
Heb je een hond die geen interesse toont in snoep? Dan kan je deze manier gebruiken.
- Speel met het speeltje
- Als je het spel wil stoppen, fixeer je het speeltje tegen je been of tegen je lichaam. Zodat het volledig stil hangt. Hoe minder beweging er in komt, hoe beter.
Vanuit hun natuurlijk instinct zullen honden feller worden door beweging. Dit willen we op het einde van het spel liever niet. - Houd het speeltje goed vast!
- Als de hond zijn grip begint te minderen zeg je het commando “los”.
- Dit moet je voelen wanneer het beste moment is aangebroken.
- De hond zal het speeltje loslaten en kan beloont worden met het speeltje.
Ook in het gamma speeltjes voor tijdens de training kan je een heel assortiment vinden op onze website. Neem gerust eens een kijkje in de webshop.
Wil je van je gewone speeltje een jachtspeeltje maken? Met dit hulpmiddel kan je het jachtinstinct van je hond nog meer triggeren.
Aandacht
Dan zijn er nog honden die geen van beide hierboven zien als een beloning. Honden die nooit geleerd hebben wat spel is. Honden die door de stress geen enkele snack of snoep willen aannemen.
Deze groep honden komen heel vaak voor. Ik zie dit vooral bij honden die uit het buitenland komen of die in het asiel gezeten hebben en een grote rugzak meedragen.
Deze manier van werken vind ik fantastisch als ze goed uitgevoerd wordt. Deze honden zoeken vaak veel contact met hun begeleider en werken daar ook ongelooflijk graag voor.
Honden zijn dieren die niet zo op contact gericht zijn als wij mensen. Ze houden er wel eens van om gestreeld te worden maar niet constant. Wij mensen geven elkaar een hand of een kus. We omhelzen elkaar bij een ontmoeting, maar dit zijn zaken die honden onderling niet doen. Maar toch zijn er honden die enorm genieten van de aandacht die ze krijgen van hun begeleiders.
Deze manier van belonen gaat veel dieper dan het klassieke belonen met snoep of met speelgoed. Het vergt veel kennis van lichaamstaal van zowel gever als ontvanger.
Kennis van stress signalen en houdingen en zo veel meer.
Voor de mensen die bij mij terecht komen met een hond met een zware rugzak is het een hele reis die we samen maken om meer te weten te komen over de hond en zijn verhaal.
Op deze manier krijg je een veel diepere band en een veel intensere band met je hond. Deze manier kan ook wel gecombineerd worden met de voorgaande als de hond het toelaat.

Andere beloningen (bv. het Premack principe)
Natuurlijk zijn er nog andere beloningen die kunnen gebruikt worden. Je kan gaan werken met gedragingen die je hond ongelooflijk graag doet bv. snuffelen of graven…
Dit is het Premack principe. Laat je hond iets doen dat hij/zij niet zo graag doet, voor iets dat hij/zij wel graag doet.

Grootmoeders regel:
“Eet je groenten op en dan krijg je een dessert.”
Dit is een heel effectieve manier van trainen omdat de beloning voor de hond heel groot is. Dit is wel een hogere vorm van training.
De clicker is geen beloning!
Even heel kort over de clicker. Veel mensen zullen de clicker wel kennen of er zeker al van gehoord hebben.
Wat is een clicker voor de mensen die het nog niet zouden kennen?
Een clicker wordt gebruikt om een gedrag vast te leggen op het juiste moment “Click” en dan volgt er een beloning.
De hond leert dat telkens hij/zij een click hoort er een snoepje komt bv.
Waarom dan een clicker? Timing is heel belangrijk bij training. Van de moment dat het dier het gewenste gedrag vertoont zou dit moeten beloont worden (om te kunnen leren).
Neem het volgende voorbeeld:
Ik ben met mijn hond het commando zit aan het aanleren.
- Ik zeg “zit” en mijn hond gaat zitten
- Ik neem een beloning en wil mijn hond belonen.
- In tussentijd is mijn hond gaan rechtstaan…
- Ik beloon dus niet meer het zitten, maar wel het rechtstaan.
Dit is nu een heel simpel voorbeeld maar het komt er op neer dat je met een clicker de tijd die er verstrijkt tussen het tonen van het gewenste gedrag en het nemen van de beloning overbrugt. Hierdoor kan ik als mijn timing goed is. Het zitten goed belonen.
Even terug het vorige voorbeeld maar dan met de clicker. (Mijn hond kent in deze situatie de clicker)
- Ik zeg “zit” en mijn hond gaat zitten
- Ik “click”
- Ik neem een beloning en wil mijn hond belonen.
- In tussentijd is mijn hond gaan rechtstaan…
- Ik heb het gewenste gedrag vast gelegd door de “click” te gebruiken. Dus de hond wordt beloont voor het zitten.
Het is natuurlijk ook nog belangrijk dat de tijd tussen het clicken en het belonen zo kort mogelijk is, maar dit zou mij te ver brengen voor deze blog.
Het belangrijke punt is dat de clicker geen beloning is maar een beloning aankondigt!
Na de click komt een snoepje of het speeltje of mag de hond gaan snuffelen…
Vaak kom ik mensen tegen die met de clicker werken en het gebruiken als beloning. Dan krijg je situaties als: “Wel makkelijk zo’n clicker, als mijn hond wegloopt en ik click dan komt hij terug naar mij…”
De clicker kan natuurlijk ook gewoon aangeleerd worden als hulpmiddel om te komen, maar dit is ook materie voor een andere blog. 🙂

Conclusie
Het kan een zoektocht zijn naar welke manier van belonen de beste is voor jouw hond. Zelfs bij voedselgemotiveerde honden is het ook niet altijd makkelijk om hier de juiste beloningen te vinden.
Toen ik nog les gaf in een klassieke hondenschool werd er dikwijls aan de mensen aangeraden om tv-worstjes mee te brengen of kaas. Dit zijn niet de meeste gezonde beloningen. Kaas bijvoorbeeld wordt sterk afgeraden bij pups.
Als je de zoektocht wil aangaan en je wil hier graag begeleiding bij, dan kan je steeds bij Dogs & dreams terecht. Samen kunnen we uitzoeken wat het beste werkt voor jouw hond.
Wil je meer informatie over mijn manier van werken? Neem dan zeker een kijkje op de website en indien gewenst kan je het contactformulier volledig vrijblijvend invullen.
Dogs & dreams